Ugly and unwanted by the outside world, Quasimodo the hunchback lives under the protection of the priest in the Cathedral of Notre-Dame. Then his quiet life is destroyed by the priest's evil plans for a beautiful gypsy girl. The priest needs Quasimodo's help. But the hunchback has other ideas.
Izenburutik bertatik ageri du gaia liburu honek: Kondenatu baten azken eguna. Heriotzaren atarian dagoen presoaren kezkak eta oinazeak imajinatzean, gizatasunaren muinera iristen den larrimin bat kontatzen du Victor Hugok, garaiko literatura erromantikoak oso gogoko zituen egoera muturrekoen estilora; horrez gain, ordea, aldarrikapen bat egin nahi izan zuen egileak, ankerra, bidegabea eta alferrikakoa iruditzen zitzaion heriotza-zigorraren kontra. Hugo gazteak idatzi zuenetik 180 urte igaro diren arren, lehenengoz euskaraz eskaintzen dugun testu honek sortu zeneko indarra eta esangura gordetzen ditu oraindik ere: pertsonaren kontzientziaren zirrikituetan egindako arakatze zorrotzaren edertasuna, batetik, eta hainbat lekutan indarrean jarraitzen duen praktika arbuiagarriaren kontrako salaketa, bestetik.
Nestes dous relatos - O DERRADEIRO DÍA DUN CONDENADO e CLAUDE GUEUX- igual que en toda a súa obra, Victor Hugo fai gala dunha humanidade, unha comprensión e unha mesura absolutamente inseparables da súa firmeza, coherencia e valentía. Canto ao valor literario, cómpre subliñar a súa innovación ao introducir o xénero da introspección feita polo propio personaxe. Neste sentido, O derradeiro día dun conde- condenado resulta unha novela contemporánea. Desgraciadamente, o alegato en favor da abolición da pena de morte tamén segue plenamente vixente nos nosos días. Non só porque en moitos países do mundo continúa viva esta pena capital, incompatible cos valores da redención e a reeducación dos culpables senón tamén polas novas formas quer individuais quer colectivas que na actualidade ela adopta. Publicar estas obras en galego significa alentar o espírito da Tolerancia e da Xustiza e levar á nosa lingua unha novela da que Dostoievski dixo: «É a máis real e a máis ateigada de verdade de todas cantas obras el escribiu».