Hombre culto y gentil, amante libre, desprejuiciado y atento, GIACOMO CASANOVA (1725-1798) es una de las figuras más notables del siglo xviii, del cual dejó un magnífico retrato en sus extensas memorias, tituladas Histoire de ma vie. Extraído de este conjunto mayor «canto a la libertad del individuo y ruptura con las convenciones y los prejuicios morales e ideológicos de su tiempo», tal como las define Ángel Crespo, traductor del volumen, en su introducción, LA FUGA DE LOS PLOMOS recoge el relato que hiciera el aventurero veneciano de su estancia durante más de un año y final huida de la tenebrosa cárcel de la República de Venecia conocida por este nombre. Más allá de la anécdota y del dramatismo de la peripecia, que las aproximan a la mejor ficción, estas páginas llaman hoy nuestra atención tanto por su testimonio del temple y la personalidad de su protagonista, como por la insuperable estampa de primera mano que ofrecen del mundo no tan luminoso del «siglo de las luces» y algunos de los personajes cotidianos que lo habitaron.
Euskaraz oso gutxi landu den generoa da oroitzapen liburuarena; Xabier Mendiguren Elizegi ere ez da bizitza oparo eta luzea gogoratzen hasteko bezain zaharra, baina aitorkizun-liburu bat egin du oraingoan. Zehatzago esanda, berak 14-18 urte zitueneko garaia oroitu eta kontatu digu, 1978-1982 bitartekoa hain zuzen ere. Zalantza-garaia izan ohi da adoleszentzia edo nerabezaroa, eta giro horretan sartu da Mendiguren, orduko bere duda-mudak, beldurrak eta ezinak modu aski gordinean plazaratuz. Hortik Nerabearen biluzia, aldi berean biluzte-ekintza eta gaztetxoaren ziurgabeziazko egoera adierazten dituena. Garapen eta heltze prozesua ere bada nerabearena, eta bere bilakaera kontatzen digu egileak, hainbat alorretan: erlijioa, politika, amodioa, literatura... Idealismo lañoa eta zinismo goiztiarra eskutik helduta doaz liburuko pasadizoetan, etengabeak dira kontraesanak eta baita mundua lehenengoz ikusten duenaren deskubrimenduak ere
Liburu honetan bi istorio uztartzen dira. Bata fikziozko eleberri hutsa, euskal gazte baten bizitzaren ekitaldi tragikoa. Paraleloan bestea, autobiografikoa, Mikel Dalbretena, autorearen bizipenak. Irakurketak aitzina egin ahala, irakurleak bi zatien arteko hainbat oihartzun, hainbat eite, hainbat lokarri irudikatzen ahalko ditu. Hala ere, bi hitzez, liburu honen aipatzeko, esan daiteke Euskal Herriari maitagune aitormen bat dela.
Adin ederra igurikatu (itxoin) du Gexan Lantzirik bere bizitzako ibilbidea erdi lasterka kontatzeko. Lehen zati batean bere oroitzapen andana baten kontakizuna idazten digu eta bigarrenean bere gaztaroaz geroztik idatzi dituen kantu, olerki eta bertso bilduma zabal bat ematen. Oroitzapenen sailean, hortxe doaz, besteak beste, Urepele Lantzirian, laborari (nekazari) etxaldean iragan duen denboraz egiten duen aipamena; Uztaritzeko Seminario ttipiko eta Baionako Seminario handiko zenbait gertakizun, Vincent apezpikuarekin izandako lehen eta azken bilkura. Hor aurkitzen da halaber, geroztik barnatu duen kristau sinestea. Bide berez, nola ez irakur ere, familiari, lan-munduari, Ikastola eta Seaskari, presondegian egin pilotari, kantagintza berriari eskaini pasarteak Liburuko bigarren zatian, berrogei urtez, gogoak eman arau, idatzi dituen kantu, olerki eta bertsoak zabaltzen dira hostoz hosto, bidenabar erakutsiz noiz, non gaindi eta zertaz egin dituen bere gogoetak Zure esku daukazu orain, irakurle, euskaltzale suhar baten lekukotasuna.
El mariscal de Richelieu (sobrino nieto del célebre cardenal de Richelieu) fue un astuto seductor que inspiró, entre otros, los personajes de Valmont en Las amistades peligrosas y de Cherubino en la obra de Beaumarchais y Mozart. Cortesano durante los reinados de Luis XIV y Luis XV, embajador en Viena y Dresde, arrojado militar y político influyente, encarcelado tres veces en la Bastilla, exportador del all-i-oli (que probó en Mahón) con el nombre de mayonesa, el mariscal cortejó a lo largo de su prolongada vida a innumerables mujeres valiéndose de las estratagemas más variadas y, en ocasiones, rocambolescas. Descarado, inasequible al desaliento, las dificultades acicateaban su búsqueda incansable del placer. Las mujeres, a su vez, se disputaban su corazón y se batían incluso en duelo con pistola por él, por lo que su fama de conquistador traspasó fronteras.
Izenburuko aitorpen soil eta apal horrekintxe hasten da liburua. Lotsaz, beldurrez, ohitura-faltaz isiltzen ditugun kontu horietakoa da berez, baina Joxe Aranzabalek bere burua biluzik erakustea erabaki zuen, gauzak naturaltasun osoz kontatzea, eta horren ordaina elkartasun-uholde bat izan zen, jende askoren berotasuna, lagunen nahiz ezezagunen besarkadak. Gertakariekin batera Internet bidez plazaraturiko kronika hau osorik eskaintzen digu orain egileak, liburu moduan. Lekukotasun eder bezain gordina, pertsona batek -zientziaren laguntzaz, etxekoen babesaz eta bere borondatearen indarrez- gaixotasunaren kontra egindako borroka erakusten diguna, bizitzaren aldeko aldarria. Gauzak zintzo eta sinple kontatzeak daukan indarra frogatzen digu obra honek, baina baita kazetari senezko batek, egoerarik aldrebesenean ere, komunikazioaren alde egindako hautua, irakurleak emozio isilez eskertzen jakingo duena.
Liburu huntan kausitzen dira sail asko, denak Manex Pagolak euskal kantuaren inguruan eman duen biziari eta lanari... lotuak. Lehenik nola eta zendako hasi zen aski goiz eta kementsu euskal kantu berri egiten. Gero nola egiten duen euskal kantu berri bat hitz eta aire elkar lotuak bere molde berezian. Izan eta dituen hainbeste interpreteri ainitz zor diotela, zer dion hauen lan bikainaz. Zail bainan interesgarria bere ehun bat kantu berrien lerrokatzea beren urtearekin, bakotxaren sorrera eta zergatia azalduz laburzki. Kantuaren inguruko bizi soziala eta beste nolakoak ziren ere urte haietan. Altxatzekoak direla urte batzuez kantu pozaren artetik ezagutu dituen momentu kirets bitxiak, arriskuak, orroitzekoak! Hala nola, adibidez, Durangon, Ugao aldean, Irunen bertan. Orduko giro txarra zentzuraren eta beste zenbait trabagatik! Liburuaren bukaeran aurkituko da bereziki Xipri Arbelbidek egin duen ikerketa argigarri bat: Manexen kantuak nork, artista, argitaletxe... argiratatu dituen. Azkenik hor dela berexi dugun argazki andana. Askorentzat hainbeste orroitzapen beroen kokagune oraino. Dena euskara errex, herrikoi batean eskainia zaigu.
Ara observo la vida amb uns altres ulls. Una merla em pot alegrar un matí, i els camps de blat a la primavera són un miracle que em regala una alegria que m?exalta. Onades de mar verd es baten amb la marinada, enfurismades quasi, deixant-se portar a la riba dels camps d?un blat jove. I es trenquen, sí, davant meu, mentre ens observem amb complicitat dins l?aquarel·la pastel de la primavera. Onades de mar verd és un llibre autobiogràfic, solidari amb la Fundació Carreras i nascut a partir d?un diagnòstic: leucèmia. L?autora comparteix amb els lectors un viatge físic i espiritual amb les seves fluctuacions, els seus paisatges i les seves reflexions sobre la vida i sobre la mort, sobre l?amor, el perdó i la confiança. El llibre que teniu a les mans és un cant a la vida i a l?esperança.
Naixem on naixem, no triem la família que ens ha tocat [...], però sí que podem triar les nostres amistats, els nostres grups d?afinitat i els nostres referents. Viure és també fer-se amb els altres, [...] sempre som lliures de triar qui són aquests ?altres? que, vius o morts, acaben formant part del nostre propi marc de referències. I no és això també una cultura? Vull dir una cultura no només atàvica, rebuda per herència, sinó una cultura conscientment adoptada com a pròpia. Tilbert D. Stegmann, catedràtic de Filologia Romànica a la Universitat de Frankfurt, és un cas emblemàtic d?aquesta mena de persones que, sense abandonar la seva cultura d?origen, són capaços de viure com a pròpia una cultura en principi aliena. En el seu cas la catalana.
Eixides són fets i experiències viscudes i contades per un vell trescador de la Marina de Llucmajor. Aquesta és una gran extensió de terra que voreja la mar i que abraça quatre municipis del Migjorn de Mallorca. Sembla una terra inhòspita i hostil, anome